Indexatie. Hét woord dat wij dagelijks horen. Binnen en buiten ons pensioenfonds. Logisch, in een tijd met enorme prijsstijgingen, de inflatie. En hoge inflatie betekent dat u met uw geld minder kunt kopen. De inflatie is inmiddels in september opgelopen tot boven de 14%. Dit leidt, heel begrijpelijk, tot grote onzekerheid en problemen in het betalen van de boodschappen en de rekeningen. Gelukkig gaan onze gepensioneerden de door ons eerder toegekende indexatie van 1,29% deze maand terugzien in de pensioenuitkering. Onze niet-gepensioneerde deelnemers zien dat terug in de opbouw van hun pensioen, te vinden in de persoonlijke omgeving MijnPMT. Wij begrijpen dat dit bij lánge na niet genoeg is om de prijsstijgingen te compenseren. Toch zijn er gepensioneerden die ons laten weten dat ze er blij mee zijn. ‘Alle beetjes helpen’ horen we terug. We spraken ze op een van onze bijeenkomsten die we organiseren door het hele land. Goed dat we op die momenten met elkaar in gesprek kunnen gaan. We beantwoorden vragen én we hebben de gelegenheid om zaken te verhelderen, zoals hoe de toekenning en hoogte van indexatie in zijn werk gaat.
Niet al onze gepensioneerden zijn in de gelegenheid om onze bijeenkomsten bij te wonen. Mede om die reden vertellen we hier graag wat er komt kijken bij een indexatiebesluit; wat zijn de overwegingen, met welke factoren moet je rekening houden en hoe komt de hoogte van de indexatie eigenlijk tot stand.
Maar eerst even dit:
PMT heeft ervoor gekozen gebruik te maken van de regeling waarbij pensioenfondsen in aanloop naar het nieuwe pensioenstelsel mogen indexeren als zowel de actuele- en beleidsdekkingsgraad hoger is dan 105%. Normaliter kan dat in de huidige regelgeving van de Pensioenwet pas vanaf 110%. Door de tijdelijke soepelere regeling konden wij dit jaar al een keer indexeren en is de kans groot dat we binnenkort per 1 januari 2023 weer de uitkering en opbouw van de pensioenen kunnen verhogen. Op 1 januari verhoogt de overheid de AOW met 10%. Dus over dat gedeelte van uw inkomen, vaak meer dan de helft van de pensioenuitkering, staat de indexatie al vast.
Op dit moment (en dat is de stand van eind september) hebben we een dekkingsgraad van 109,4% en een beleidsdekkingsgraad van 107,2%. De kans op indexatie is dus zeker aanwezig en ook is het onze wens om dit te doen. Het bestuur moet nog wel een besluit nemen en daarin rekening houden met de laatste cijfers en allerlei regels. Uiteindelijk bepalen we, met het hele bestuur, op basis van de dekkingsgraad van oktober en een evenwichtige belangenafweging of indexatie per 1 januari 2023 mogelijk is en hoe hoog dat zal zijn. Bij het vaststellen van de hoogte van de indexatie kijken we naar de prijsstijging in de periode juli-juli van het voorgaande jaar. Dit wordt de referteperiode genoemd. De indexatie van 1,29% per 1 oktober 2022 was gebaseerd op de prijsstijging in de periode 1 juli 2020 tot 1 juli 2021. Toen was de inflatie nog laag, namelijk 1,29%. Dus konden we over deze periode de pensioen verhogen met hetzelfde percentage als de inflatie. De prijsstijging in de periode 1 juli 2021 tot 1 juli 2022 ligt op 12,4%. Dat is een forse stijging die we zeker niet volledig kunnen compenseren. Daar is onze dekkingsgraad niet toereikend genoeg voor.
U vraagt zich vast af hoe dat komt. Waarom heeft het ene pensioenfonds een dekkingsgraad van 140% en een ander fonds 110%? Waarom geeft het ene fonds meer indexatie dan een ander?
Dat komt hoofdzakelijk door keuzes in het beleggingsbeleid. Pensioenfondsen kiezen voor een zogeheten risicoprofiel. Wij hebben bij PMT gekozen voor een lager risicoprofiel dan andere grotere fondsen, dat past bij de voorkeur van onze deelnemers en gepensioneerden. Zij willen graag een zo stabiel mogelijk pensioen en een zo klein mogelijke kans op verlaging. Dat betekent dat wij ons renterisico deels ‘afdekken’. Dat is een bescherming tegen renteverlagingen en dat doen we onder andere door veel te beleggen in vastrentende waardes, bijvoorbeeld obligaties. Hiermee verkleinen we de kans op het verlagen van de pensioenen. Dat heeft ons geholpen de afgelopen tijd toen de rente heel laag was. De dekkingsgraad was toen bij PMT minder laag dan bij een aantal andere grote fondsen die wat meer risico in hun beleggingsbeleid hebben. Het heeft uiteraard ook een andere kant. Nu de rente stijgt, stijgt onze dekkingsgraad ook minder hard. Dan heb je minder ruimte om te kunnen indexeren. Dat is nou eenmaal zo.
Maar er is meer van invloed op de uiteindelijke hoogte van de indexatie. We noemden al de hoogte van de prijsindex in de ‘referteperiode’. Wat voor het bestuur ook meeweegt is hoe we straks willen overstappen naar het nieuwe stelsel, met welke dekkingsgraad wordt dat en met welke reserveringen willen of moeten we nog rekening houden? Daar gaan wij ons de komende tijd over beraden en dan besluiten. Maar weet: we kennen de grote behoefte aan indexatie in tijden van hoge inflatie. En we zijn blij dat we op weg naar het nieuwe pensioenstelsel in de overheidsregels meer ruimte hebben gekregen dan in het oude stelsel om de pensioenen te verhogen.
Jos Brocken, werknemersvoorzitter PMT
Terry Troost, werkgeversvoorzitter PMT
